Ένα χαρακτηριστικό της παραγωγικής δομής που αφορά όλους γενικά τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή ολόκληρο τον παραγωγικό ιστό της χώρας, είναι ο κατακερματισμός του παραγωγικού ιστού, η αδυναμία συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων και το δυσμενές καινοτομικό περιβάλλον. Αυτό αποτελεί σημαντικό πρόβλημα τόσο για την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, όσο και για τις εξαγωγές, την απασχόληση και το ΑΕΠ.
Υπάρχουν διάφορες ερμηνείες του φαινομένου και θα ήταν σκόπιμο να γίνουν ενδελεχείς μελέτες για την αντιμετώπισή του. Η παρούσα κρίση πιθανότατα θα οδηγήσει σε αύξηση του βαθμού συγκέντρωσης αφού μεγάλος αριθμός παραγωγικών μονάδων ευρίσκεται στα όρια της επιβίωσης. Πέραν αυτού, οι αλλαγές λόγω της πανδημίας περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τάσεις ενίσχυσης του προστατευτισμού, αλλαγές στην εφοδιαστική αλυσίδα με αντιστροφή του outsourcing, αύξηση της ρευστότητας στην οικονομία λόγω χαλαρής νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, αποστροφή στην ανάληψη ρίσκου, αλλαγές στις καταναλωτικές προτιμήσεις, ραγδαίες αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον, ενίσχυση του κράτους έναντι του ιδιωτικού τομέα. Οι αλλαγές αυτές διαμορφώνουν ένα νέο επιχειρηματικό περιβάλλον. Ανεξάρτητα από το τι θα κάνει το κράτος με εμπροσθοβαρή μέτρα για την επαναφορά στην κανονικότητα και την παραγωγική ανασυγκρότηση, χρειάζονται εγρήγορση και ενέργειες από πλευράς των συλλογικών οργάνων του ιδιωτικού τομέα, όπως τα Επιμελητήρια.
Η νέα βιομηχανική πολιτική της Eυρωπαϊκής Ένωσης έχει στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ευημερίας με μια νέα στρατηγική για τις ΜμΕ (α) ενθαρρύνοντας την καινοτομία με νέα χρηματοδότηση και δημιουργία κόμβων ψηφιακής καινοτομίας στο πλαίσιο της ψηφιακής μετάβασης και της μετάβασης στη βιωσιμότητα, (β) μειώνοντας τη γραφειοκρατία με εξάλειψη φραγμών εντός της ενιαίας αγοράς και άνοιγμα της πρόσβασης σε χρηματοδότηση και (γ) βελτιώνοντας την πρόσβαση σε χρηματοδότηση με σύσταση ταμείου εισαγωγής στο χρηματιστήριο για τις ΜμΕ (με επενδύσεις που θα διοχετεύονται μέσω ενός νέου ιδιωτικού-δημόσιου ταμείου) και με την πρωτοβουλία ESCALAR (ενός μηχανισμού για την ενίσχυση του μεγέθους των εταιρειών επιχειρηματικού κεφαλαίου και την προσέλκυση περισσότερων ιδιωτικών επενδύσεων).
Η πρόταση βαίνει προς υλοποίηση με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το σχέδιο είναι οι επιχειρήσεις που είναι μεν βιώσιμες αλλά αδυνατούν να έχουν πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση να συγχωνευτούν ή να εξαγοραστούν από άλλες υγιέστερες, οι οποίες θα υποβάλουν επιχειρηματικό σχέδιο για την ανάπτυξη του νέου σχήματος στο Υπουργείο Οικονομικών. Η υλοποίηση του σχεδίου θα ενισχυθεί κατά 50% από τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης με μηδενικό επιτόκιο και ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής. Προβλέπεται, επίσης, παρόμοια χρηματοδότηση από τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης για τη συνεργασία ομοειδών επιχειρήσεων σε διάφορες φάσεις της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Οι συνεργαζόμενες επιχειρήσεις θα πρέπει να παρουσιάσουν επιχειρηματικό σχέδιο που εξασφαλίζει τραπεζική χρηματοδότηση και υψηλή παραγωγικότητα.
Τέλος, ο ρόλος της τεχνολογίας είναι καταλύτης μετασχηματισμού για τις επιχειρήσεις, την οικονομία, αλλά και την κοινωνία. Η ψηφιακή στρατηγική της κυβέρνησης θα πρέπει να ενισχύσει την καινοτομία και τον τεχνολογικό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των ΜμΕ που δεν μπορούν να έχουν ερευνητικά τμήματα, στο τρίπτυχο «επιχειρήσεις, ερευνητικά κέντρα, κράτος», με το γνωστό μοντέλο της «τριπλής έλικας». Σε όλες τις τεχνολογικά προηγμένες χώρες έχει καθιερωθεί η συνεργασία των επιχειρήσεων με τα Πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα, τα οποία είναι φορείς εξειδικευμένων γνώσεων και τεχνολογιών, με το κράτος να αποτελεί τον καταλύτη της συνεργασίας.